Sunday, May 13, 2007

MUA GÌ, BÁN GÌ?

Trong lúc thị trường chứng khoán đang làm nóng ngay cả những cái đầu của mấy bà nội trợ, mấy ông nông dân thì ai có chút đỉnh tiền rủng rĩnh cũng phải sốt ruột nghĩ ra kế để tiền đẻ ra tiền. Mấy người bạn rủ rê mua chứng khoán, nhưng bỏ ra mấy trăm ngàn, hoặc cả triệu để mua một tờ cổ phiếu giá có một trăm ngàn; rồi ngồi chờ nó lên giá thì thật là không có gan. Buổi sáng, ở một quán cóc cạnh cao ốc văn phòng, mọi người tĩnh lặng bên ly cà phê, nói chuyện phiếm chờ giờ làm việc. Một ông béo phị ôm con chó vô quán ngồi cạnh. Chả quen biết gì tự nhiên hỏi ông có chơi chứng khoán không? Lắc đầu bảo không dám. Ông bèn làm một hơi chơi chứng khoán là gì? Lời lãi ra sao, trúng mánh, bể mánh như thế nào...Toàn là tiền tỷ, nhưng cứ càu nhàu sao ly cà phê hôm nay lên giá 500 đồng! Thỉnh thoảng ổng chêm vô: hiểu không, hiểu không? Nghe sốc hết biết. 8 giờ mọi người hân hoan đi vô làm vì thoát được cái của nợ. Không biết ông ta có phải là nạn nhân của trò chứng khoán. Đi mua đồ trong siêu thị, bên cạnh là một tay bảnh bao ôm cái điện thoại: anh còn khoảng 50 chai thôi. Để em 2 chấm đó. Quen mới vậy....Chán quá. Tới vô trong toilet của toà nhà văn phòng còn nghe 3 chấm, 4 chấm.

Thằng bạn tiếc rẻ. Hôm trước công ty nào đó rủ mua 100 triệu tiền cổ phiếu mới phát hành. Nó không dám. Giờ giá lên tới mười mấy chấm. Phải biết nó bán nhà chơi rồi... Cơn sốt chứng khoán lây lan khắp nơi. Về quê mấy người bà con hỏi mầy có chơi chứng ...chứng gì đó không. Làm sốt cả ruột. Nhưng nhớ mấy bộ phim Hồng Kông thấy người ta nhảy lầu vì chứng khoán hoài chứ gì nên thôi, mặc dù từ lầu nhà mình nhảy xuống chỉ cao lắm là gãy chân. Người mua chứng khoán là để đầu tư, còn mình thì muốn đầu cơ!

Nghe mấy cha bán thuốc tây rủ rê hấp dẫn hơn. Mua một bán gấp ba. Chắc ăn hơn. Rủ mấy ông bạn đang mua bán trên thị trường thuốc tây một chầu nhậu để thọ giáo. Mấy ổng kể rất nhiều chuyện. Có cha thấy khuyến mãi hấp dẫn quá mua cho cả đống, tới chừng hết khuyến mãi này nó làm khuyến mãi khác “dầy” hơn. Cả đống hàng mua vô chờ ngày hết đát. Trong kinh doanh, bất kỳ ở ngành nào cũng đều có tiếp thị. Dược phẩm cũng không thể đứng ngoài. Các công ty cố đẩy hàng ra thị trường (push), rồi lôi kéo người tiêu dùng về (pull). Đẩy cho được hàng ra các nhà bán sỉ chỉ mới được một nửa. Về chiến lược lâu dài phải làm đủ các hoạt động để lôi kéo khách hàng về với họ mới xong. Nhiều công ty tập trung “push” ra hết sức, rồi không có tiền làm cái gọi là “pull” lại. Thì mình chết. Chưa kể bán thiếu, bán nợ. Bị quỵt hoài chứ không đâu. Mấy ổng nói hàng đi lòng vòng, về nguyên tắc là giá tăng lên nhưng không ít trường hợp giá giảm xuống. Nhiều người chết hoài chứ gì. Còn bảo là bán cho bệnh viện ăn ngon, miễn có chi huê hồng là được. Đừng hòng. Nhiều công ty nhà nước hẳn hoi ngắt ngoải vì bán nợ cho bệnh viện, cả năm trời chưa thanh toán được kìa...

Ủa sao khó khăn quá vậy. Người ta nói hàng ngày, thấy nó dễ ăn quá mà. Thật ra có một nguyên tắc, ai cũng biết mà ít ai nhớ, là “chuyện dễ ăn thì đâu tới mình”. Dân mình hay thấy “người ta ăn khoai vác mai đi đào”. Thấy người ta trồng tiêu có ăn, thì mình trồng tiêu. Thấy nuôi cá có lý thì mình nuôi cá. Thấy chơi chứng khoán làm giàu mình bán heo mua cổ phiếu... Ở trên con phố nhỏ, có một tiệm phở, nấu ngon nên khách ăn đông. Vậy là chừng vài tháng sau đi ngang con phố nhỏ đương nhiên trở thành con phố “phở” vì cả chục tiệm phở mọc lên. Không lâu sau cả mới lẫn cũ đều dẹp dần để con phố trở lại như xưa.

Cũng tại vì làm ăn khó quá mà. Cũng tại vì không nhiều cơ hội làm ăn, muốn mở cái gì cũng ngại thủ tục. Vì vậy nghe thấy có người làm rồi thì bắt chước cho chắc ăn. Mấy người bạn nói chắc ăn nhất là đầu tư mua bán xăng, chỉ có lên giá chứ không có xuống. Nhưng rủi phát hoả thì sao? Cuối cùng kết luận: ai biểu có ít tiền làm chi mà khóc.

Wednesday, May 9, 2007

MÙA MƯA TỚI RỒI

Hồi nhỏ hay mơ mộng lắm. Thích nằm nghe mưa tí tách. Thích đi trong mưa cho ướt nhẹp cả người, rồi về rúc người vô cái mền ấm áp...và lấy đó làm điều hạnh phúc. Lớn lên, cũng còn thích mưa; đơn giản vì mưa mát mẻ hơn nắng, mà cái nắng bây giờ mới gay gắt làm sao. Mấy ngày nắng nóng, cứ hay nhìn ra xa xăm thấy có đám mây đen nào từ phía chân trời là cứ hy vọng sẽ có mưa. Nhưng mây chưa tới đã tan hết rồi. lại còn nóng hơn. Trong người cứ bực bội, nóng nảy, stress. Rồi khi mòn mõi, không thèm nhìn mây bay về nữa thì trời mưa. Thích mưa nên cứ hay để ý xem cơn mưa đầu mùa bắt đầu vào ngày nào trong năm. Khoảng giữa tháng Tư, không ngày 15 thì cũng 20, thường có một cơn mưa sau những ngày rát bỏng vì nắng. Giữa tháng Tư vừa rồi, buổi chiều vừa tan sở. Chưa kịp về đến nhà, cơn mưa đã ập xuống. Bên hàng hiên đông đúc người trú mưa vẫn còn nghe hừng hực cái nóng từ mặt đường bốc lên thổi tạt vào. Mưa rơi xuống mặt đường nhựa còn nóng hổi, cảm giác như nghe được tiếng xèo xèo. Hơi nước còn bốc lên từ ngoài đường, bốc lên từ những mái nhà tôn nóng bỏng, từ những bức tường cao ốc. Khi mưa tạnh rồi cái mát mẻ mới tới. Ngoài đường thấy người ta hớn hở hơn, nhưng từ từ chậm rãi hơn thay vì đăm đăm nhăn nhó, vội vàng như chạy...vì nóng. Mưa rồi, mưa rồi. Hạ nhiệt rồi.

Tối qua đài thông báo gió Tây nam đã về. Sáng sớm nay chợt mưa ầm ầm. Mưa từ 5 giờ sáng. Bảy giờ mà vẫn còn lâm râm, mây tan nhưng trời mịt mù lắm. Không khí mát lạnh. Ngoài đường, cũng ngần ấy người, cũng bao nhiêu đó xe cộ (có ai vì mưa mà ở nhà không đi làm đâu) nhưng sao thấy nó bình lặng, yên ắng hơn mọi ngày. Tới mấy cái cây bên đường trông cũng có vẻ xanh tươi, vui vẻ hẳn ra. Ai cũng cố núng níu ở ngoài đường hơn là vào cơ quan trong cái khí trời lành lạnh, dù không gian hơi tối, hơi buồn buồn... Tự nhiên thấy làm biếng. Thế mới hay môi trường nó tác động đến con người như thế nào, không chỉ là những tác động vậy lý như nắng nóng, gió lạnh mà còn đem lại những tâm trạng khác nhau, khác lắm. Ở dưới quê, trời này mà mấy ông lực điền chịu ra ruộng mới là lạ. Trời này mà lai rai là hết biết, trời này mà uống rượu biết bao giờ say. Những cơn mưa ở thành phố nghe đùng đùng, dữ dội nhưng ít thấy sợ. Mưa ngập cả đường, mưa hàng giờ, khiến cho không ai còn có thể đi đâu được. Lỡ bộ thì ngồi đồng luôn ở quán cà phê, hay nhẫn nha trong siêu thị. Còn mưa ở ngoài đồng thì ghê lắm. Sấm chớp rợn người. Có khi đang đi trên đường, bầu trời đen thui như sắp đổ sập xuống đầu, đi tới mà cứ ngỡ là bước vào cõi mê đồ.
Khi mưa được rồi thì đám mây nhỏ xíu cũng thành mưa. Cứ sáng sớm mưa thì mấy ngày sau hễ sáng sớm thì mưa. Nếu mưa buổi chiều thì liên tục mấy ngày cứ đến giờ tan sở là mưa. Mưa mà vô vụ rồi thì người ta đâm ra sợ mưa. Mưa thúi đất, mưa ngập đường. Mưa thấm tường nhà, dột, ngập...đủ thứ. Đi đâu cũng kè kè cái áo mưa, vướng víu. Lúc đó cứ mong có một ngày nắng.
*****

Con người thì lắm điều, nắng không ưa mưa không chịu. Ông trời thì quan liêu, thái quá (vì ở xa quá mà). Nếu gặp được thì mưa thuận gió hoà còn gì. Tiếc thay ít khi nào ý trời và ý người gặp nhau, nên người ta hay kêu: trời ơi! mỗi khi không vừa ý về việc gì đó, kể cả lúc không thấy mưa (trời ơi, nóng quá) hay cả lúc mưa dầm (trời ơi, mưa hoài). Dẫu sao, trời mưa vẫn thích hơn. Có mưa quá thì ở trong nhà, ngồi lì trong cơ quan. Trời mưa làm mát mẻ mọi thứ, cây cối xanh tươi, con người sảng khoái, trời mưa làm lúa tốt. Vì vậy, cứ tháng Tư, tháng Năm là trông ngóng, là mõi mắt nhìn mây. Mưa xuống là thấy hạnh phúc rồi. Hạnh phúc vì cái mà mình mong chờ đã đến. Hạnh phúc thật giản dị. Mùa mưa đã đến rồi.

Friday, May 4, 2007

PARIS MÙA HÈ KHÔNG CÓ CHIỀU THỜI GIAN

Đến Paris lúc này thời gian như lắng đọng lại. Không còn khái niệm ngày và đêm. Mười giờ đêm mà mặt trời vẫn còn trên không như 5 giờ chiều ở Sài gòn. Đi ngủ lúc trời còn sáng, thức dậy thì đã sáng trời thì còn phân biệt làm sao ngày và đêm. Nhiều người hỏi thấy sao về Paris. Hiện đại không? Tân kỳ không?
Cổ kính, thanh bình và cà phê vỉa hè. Đó là Paris.
Thật ra khi đáp xuống sân bay Charles de Gaulle, nhìn vách tường và mấy cây cột thấy thất vọng lắm. Sao nó tàng tàng thế nào. Không sơn phết gì cả, trần không đóng. Hệ thống điện, làm mát cứ nằm khơi khơi ra đó. Mấy người ở đây bảo không phải người Pháp không có tiền làm mà họ muốn như vậy. Thô mộc như vậy ngay tại sân bay để du khách sẽ không bị choáng ngợp vì sự cổ kính trong lòng Paris. Từ sân bay vào trung tâm Paris xa lắm, qua bao nhiêu con phố...và phải đi lên “Ring”(một con đường vòng quanh Paris, chạy một mạch. Muốn xuống phố thì tìm các exit-ngõ ra để xuống), Lần đầu đến Paris nhưng thấy quen lắm, có những con đường đi ngang tưởng đang ở Sài Gòn, có những góc phố cứ như là Hà Nội. Những căn nhà phố cổ kính lối vào hẹp, cửa sổ từ các căn hộ để mấy chậu hoa...vỉa hè lát đá xanh cũ kỹ.
Không thể tìm ra một kiến trúc cao tầng hiện đại nào trong lòng Paris. Toàn là những kiến trúc cũ, kiểu Gotique, không sơn phết. Trên đường Rue du Louvre, người hành khất ăn mặc đàng hoàng ngồi bên góc phố, mặt cúi gầm với chiếc nón cũ phía trước đầy những đồng centimes...
Paris giống bên ta lắm, gần gũi lắm. Giống Sài gòn nhất với cà phê vỉa hè, nhưng trật tự, lịch sự hơn nhiều. Mùa hè, người Paris thấy nóng nực, nhàn tản ra ngồi quán cà phê nhâm nhi, tán gẫu, đọc báo. Nói là quán cà phê nhưng có bán đủ thức uống, có cả vang, cả bia, rượu mạnh (chỉ bán từng cốc)...và thức ăn nhẹ. Chung quanh toà nhà Bourse de commerce ( Phòng Thương mại Paris) có nhiều quán cà phê như vậy. Buổi sáng 10 giờ rồi mà còn ngồi nghe mấy ông già ngồi nói đủ thứ chuyện thời sự. Thấy mình là dân Việt mới sang họ cũng xúm nhau bắt chuyện.

Paris hiện đại
Khỏi nói gì hết Paris hiện đại là cái chắc rồi, trung tâm châu Âu kia mà. Chỉ hệ thống xe điện ngầm Metropolitan Paris thôi, không nơi nào có thể sánh kịp. Có thể nói ở dưới lòng đất Paris là một thành phố của xe điện ngầm chằng chịt với 284 trạm dừng và đổi tàu. Muốn đến bất cứ nơi nào trong Paris, chỉ cần 1,4 euro (một euro bằng 20.000 đồng) là đến, cho dù gần hay xa. Trong khi từ trung tâm ra quận 13-nơi người Việt tập trung sinh sống với nhiều cửa hàng ăn Việt nam, Tàu, Thái...phải mất hơn 20 euro tiền taxi. Dưới các đường metro này, thức ăn nhanh, nước ngọt đều có bán bằng máy tự động. Xem bảng đồ để biết trạm gần nhất nơi mà mình muốn đến thuộc line số mấy, line này theo hướng nào. Nơi đang đứng của mình gần trạm nào nhất, cần đổi hướng mấy lần, ở đâu để đến nơi. Thế là lên đường thôi. Muốn đi lòng vòng cả ngày ở dưới đất bằng xe điện cũng được, nhưng khi bước lên trên là vé hết hạn ngay. Phải đến ngày thứ ba ở Paris, chúng tôi mới biết và bắt đầu sử dụng rành phương tiện rẻ và tiện lợi bậc nhất này.
Paris ngày càng được mở rộng ra. Các khu mới của Paris được xây dựng cách đây 15 năm từ những cánh rừng nay đã là những khu dân cư sầm uất như khu vực gần sân bay Charles de Gaulle nơi có rất nhiều người Việt sinh sống. Để khuyến khích người dân ra sống ở những khu mới này, hệ thống xe điện ngầm được kéo ra tận đây. Và dù ở ngoại ô, nhưng khi đi làm cũng chỉ mất 20 phút để vào khu trung tâm như những người sống trong thành phố (trong nội ô đi bằng xe hơi có khi lâu hơn).
Mấy ngày đầu nhiều người muốn liên lạc bằng e-mail tỏ ra rất bức xúc vì không tìm đâu ra các điểm internet như bên mình. Trong khách sạn thì không có line điện thoại dùng internet. Cứ cằn nhằn là nước Pháp già nua, không chơi internet, không có ADSL. Hoá ra bên đây người ta xài sans fil (không dây) và lap top cá nhân. Cứ mua một thẻ internet (nhiều mệnh giá từ 5 euro trở lên, mỗi euro khoảng 30 phút) cào lấy mật mã rồi kết nối bằng máy cá nhân. Vậy thì mở internet công cộng như mình chắc chỉ để chơi game! Thỉnh thoảng ở nơi công cộng có những máy internet công cộng xài tiền xu. Cứ bỏ xu vào là kết nối, hết tiền bỏ vào tiếp... Nhìn lên bầu trời nước Pháp thì biết, khói máy bay đan thành lưới không lúc nào dứt, mới hay họ hiện đại cỡ nào...

Thiên đường của thời trang và mua sắm...?
Ở khu trung tâm Paris (phía trước Musée du Louvre) rất nhiều cửa hàng của những thương hiệu nổi tiếng. Có những thương hiệu mà ở Việt Nam mình cũng có. Vào xem thì được chứ mua thì chưa chắc. Ghé mắt qua cửa kính thấy đôi dép lê. Cũng thường thôi, bên mình chắc không ai mua vì kiểu dáng kỳ lắm. Vậy mà treo giá 52 euro! (hơn một triệu)...Cái áo sơmi nam hiệu gì lạ lắm giá 179 euro? Mấy anh chị bên đây bảo đừng nhân giá lên 20.000 thành giá bên mình. Khó mua lắm.
Một khu mua sắm sang trọng khác gần khu đại lộ Champs Elyssee, trên đường Goerge V có đủ Louis Vuiton, Armany, L’Oreal, Channel. Toàn là đồ cao cấp và giá thì khỏi chê. Còn mua đồ cao cấp tập trung hơn là khu vực nổi tiếng trên đại lộ Haussman là Galleries La Fayette. Từ son phấn nước hoa, đến thời trang cao cấp đều có mặt tại đây. Khi đi xe điện ngầm, chọn trạm Les Halles, bước ra khỏi xe điện là một khu mua sắm dưới lòng đất Centre de Commerce sầm uất, thuộc loại to nhất Paris, giá cả tương đối...không bị nghẹt thở. Người ta đông như kiến, lớp thì xuống đi xe điện, lớp thì mua sắm... Một số địa chỉ được nhiều Việt kiều chỉ cho để mua hàng giá “hợp lý” là các siêu thị Auchan...ở đây bán đủ thứ và cũng dễ mua thật.
Một chuyên gia cho rằng người Pháp bây giờ xài tiền cẩn thận hơn. Họ vẫn thời thượng, vẫn có tiền thế nhưng hàng giá rẻ thì tại sao không? Nghĩ thế nên hàng thời trang nhập từ Việt nam, Trung quốc sang rất được ưa chuộng. Đặc biệt là hàng Trung quốc vì giá quá rẻ. Áo sơmi treo ngoài cửa hàng giá gần trăm euro vậy mà mấy nhà bán sỉ nói áo nhập của Trung quốc có 3 đồng !(euro).
Vậy là thiên đường của thời trang thì có nhưng thiên đường của mua sắm thì không đâu nhé. Ngoài đường dân Paris ăn mặc cũng rất bình thường, không cầu kỳ. Chủ yếu là màu sắc, là kiểu dáng. Mấy thứ này thay đổi xoành xoạch, nếu mắc quá thì làm sao đổi nhanh được. Cũng tiếc tiền chứ. Vậy là hàng may mặc của ta có cửa...

***********
Sài Gòn có nhiều nét giống Paris nên sang Paris thấy thân thuộc và gần gũi lắm, mặc dù Paris rất hiện đại và người Paris thì đủng đỉnh. Buổi sáng thứ Bảy, mười giờ sáng mà đường phố vắng ngắt. Đến quá trưa người ta mới ra đường đi chơi. Còn các siêu thị, cửa hàng đã đóng cửa từ 9 giờ tối thứ sáu. Chỉ có những quán cà phê vỉa hè đầy ắp người đến nhâm nhi ly Bordeau và nhìn xuống phố...