KỲ VỌNG ẢO

Kỳ vọng là một động lực phát triển của con người, của xã hội. Một nhà tâm lý học mới viết trên báo về những điều đại loại như vậy. Xã hội kỳ vọng vào một tầng lớp, một thế hệ khiến cho những thành viên thuộc tầng lớp, thế hệ đó phải tích cực phấn đấu. Cha mẹ kỳ vọng vào con cái, khiến cho con cái phải cố gắng, phải vươn lên. Đó là lẽ thường. Nó chỉ không thường khi đó là những kỳ vọng ảo. Kỳ vọng ảo làm thui chột, thậm chí giết chết phát triển. Có kỳ vọng tức có người tạo ra kỳ vọng và người được kỳ vọng. Người tạo ra kỳ vọng ảo có những ước muốn, xa vời, không tưởng, thậm chí ích kỷ khiến cho người được kỳ vọng như trở thành tù nhân bị giam trong những ước vọng không thật.

Kỳ vọng về 1 triệu tấn đường/năm là không thật, khiến cho ngành mía đường điêu đứng. Người ta muốn có một thế hệ giỏi giang siêu đẳng nên chúng ta có toàn học sinh giỏi. Ồ, không! Xuất sắc. Vì giỏi chỉ là trung bình. Cha mẹ muốn con mình hơn người, hơn hẳn cơ đấy nên đã xóa từ nghỉ hè trong tự điển. Thậm chí nhiều người từng phê phán chuyện này cũng không hẳn chấp nhận bỏ cuộc đua (không dám thì đúng hơn). Vì chúng ta bị những kỳ vọng ảo bao vây. Những áp lực của những mong muốn không tưởng, dày đặc quanh ta khiến cho những người còn đôi chút tỉnh táo, đôi khi hòai nghi: mình có sai lầm chăng? Có quá ít người đúng giữa nhiều người sai thì người đúng cũng trở thành sai. Và...không ai thích mình sai. Và những kỳ vọng ảo lại có đất sống.

Một người từng làm nhiều chuyện hay nên được ông bạn tin cậy, kỳ vọng anh ta sẽ dễ dàng làm nên kỳ tích khác. Thế là anh nhận một công việc, cố sức chứng tỏ và cuối cùng bị vây bởi kỳ vọng mà chính anh nay nhận ra là nó ảo. Thằng con bảo cô giáo nói nó làm toán đúng, giỏi. Cha mẹ liền đặt kỳ vọng cho nhà toán học tương lai và thế là mùa hè của nó bị cách ly bằng những lớp học hè, bằng sách toán nâng cao. Người ta mơ thị xã mình là một đô thị như trong phim (cứ cho là vậy) và thế là... qui hoạch! Biết con mình quá tải, biết con mình mệt nhưng chung quanh ai cũng đang đào tạo nhà tóan học, nhà văn tương lai...chẳng lẽ mình lại...Thôi ráng lên con nhé!

Trên mạng, tôi thấy có một người mẹ, quyết cho con vui chơi "thả giàn" kỳ hè này vì không muốn làm mất tuổi thơ của con. Một người cha chặc lưỡi khi không có quê nội hay ngoại cho con về nghỉ hè...thay vì cho chúng giải trí bằng cách đi học hè...

Bao giờ thì anh kia dũng cảm chỉ ra những kỳ vọng ảo vây quanh cho bạn mình thấy để mà từ chối công việc quá sức mình, bao giờ người cha không còn mơ con là thần đồng, bao giờ xã hội không còn mong muốn một cách duy ý chí về một thế hệ đầy thiên tài, bao giờ…thì những giá trị thực mới đến và mọi việc sẽ diễn ra như nó phải như vậy. Xã hội sẽ tốt đẹp hơn, ít stress hơn, con cái chúng ta sẽ hạnh phúc hơn với tuổi thơ và...những kỳ vọng sẽ thật hơn.