TỜ QUYẾT ĐỊNH

Một ông bạn là giảng viên của trường Đại học Cần Thơ, sáng hôm 20/11, mặt hầm hầm bước vào đưa cho tôi tờ giấy bảo: Quà tết cho các thầy đấy. Quà? Sao lại cay cú thế? Té ra đó là một quyết định điều lực lượng đi lao động của phường, được gởi tới nhà đúng ngay ngày Nhà Giáo Việt nam. Kèm theo đó là một lời cảnh cáo: "yêu cầu anh (chị) chấp hành nghiêm chỉnh quyết định này, mọi sự cản trở hoặc trốn tránh sẽ bị xử lý nghiêm minh". Tôi hơi ngỡ ngàng nên bảo, có lẽ họ lầm tưởng anh là dân thất nghiệp. Nhưng anh chắc rằng đã kiểm tra và được báo là ai cũng phải đi lao động công ích, bất kể anh có là công chức hay không. Nếu không thì đóng 70 ngàn. Ừ thôi thì đóng 70.000. Anh nói, bỏ qua việc lao động công ích có tính đến công nhân viên chức hay không; vấn đề là thái độ và lời văn như thông báo trên là không thể chấp nhận được. Ông cụ nhà cạnh bên ghé mắt xem tờ quyết định rồi thì thầm: tôi nhớ là có đọc mấy lời như vậy ở đâu rồi. Cụ nhớ xem đã đọc ở đâu nào. Hình như là trong lệnh khám nhà hay truy nã gì đấy! Trời, cụ nói gì mà ghê vậy. Chứ không à? Kêu một công chức nhà nước đi lao động mà nói như thế có khác nào triệu tập tội phạm không? Ừ nhỉ? Không chỉ cụ mà tất cả những ai tôi cho xem tờ quyết định trên điều có chung cảm giác ấy. Mấy anh là giáo viên trường Đại học, cán bộ công chức ở trong xóm nghe nói vậy mỗi người đều cầm một quyết định với nội dung như trên chỉ thay tên người được triệu tập mang ra cho nhau xem. Quyết định này "không chỉ một lần mà đến những hai lần" trong năm nay.

Các cụ xưa khi nhà có khách thường bảo con cháu ăn nói cẩn thận, kẻo người ta chê cười. Afta, rồi Asean, rồi WTO đã gần kề, vậy mà người trong nhà với nhau trong những công việc hành chính như vậy lại sử dụng những từ ngữ như thế sao. Lộ trình hội nhập càng lúc càng gần, ta càng phải nhận ra những mặt yếu cần khắc phục, không chỉ trong lĩnh vực kinh tế, cơ chế pháp lý mà còn cả trong cách hành xử của các cấp hành chính cơ sở. Càng về tỉnh nhỏ, càng về vùng nông thôn, yếu kém càng rõ rệt. Việc chuẩn hóa càng bộ là việc không chỉ thực hiện ở các cấp hành chính cấp cao như tỉnh, thành phố, trung ương mà còn phải ở cấp xã phường. Năng lực yếu kém khiến cho việc vận hành nhà nuớc ở cấp xã phường bị đình trệ (không nói tới nhũng nhiểu), và sẽ dẫn đến sự đình trệ kéo theo của bộ máy lớn.

Khách sẽ đến và còn đông nữa chứ. Vì thế việc cải cách và nâng cao năng lực hành chính cấp cơ sở là việc không thể bỏ qua. Ví như cái tờ quyết định của phường mà anh bạn vừa cho xem, nó mới ký ngày 17/11/2002 mà cứ ngỡ nó đến từ thời xửa, thời xưa. Anh nói đùa, nếu ai cũng chấp hành thì trường Đại Học sẽ có một số khoa cho nghỉ, bệnh viện sẽ có một số bác sỉ đi đào kênh. Mà thật đấy chứ. Trong quyết định còn có câu "khi lao động phải mang theo Len, Gào, Cuốc và đồ dùng cá nhân phục vụ cho lao động, đảm bảo hòan thành chỉ tiêu đào đấp được giao" !!!!!